Seizoen 2002-2003 " Iseland, Iseland"

Auteur: Roger Pieters

Streektaal: Leo Behaegel

Regie : Roland Delannoy

Inleiding
De ‘troupe van Westouter’ begint aan zijn 48ste seizoen. Wie had dat durven denken in het jaar 1954, toen Flor Barbry, Miel Hardeman en hun trawanten voor het eerst over de schreve trokken om er in het ‘Vlamsch' toneel op te voeren voor een hunkerend Frans-Vlaams publiek. Kwatongen beweerden toen al dat het Vlamsch ten dode was opgeschreven bij onze zuiderburen. Anno 2002-2003 brengt Flor Barbry’s Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen nog altijd en met evenveel enthousiasme volkstoneel op zowel Vlaamse als Franse eiken planken. En dat zullen ze blijven doen! Dat is een belofte. Wat niemand toen had voorspeld was dat de ‘schreve’ zelf aan belang zou gaan inboeten. Sinds Europa de grenzen heeft opengegooid is de visuele schreve herleid tot enkele nostalgische overblijfselen zoals verlaten douanekantoren en landelijke grenscafeetjes. Kilo, het hoofdpersonage uit 'Iseland, Iseland', onze nieuwste productie die zich afspeelt rond de vorige eeuwwisseling, vindt dat de schreve ‘maginair’ is. Begrijpelijk, want Kilo is een blauwer, en respect voor de schreve hadden die allerminst. Met 'Iseland, Iseland' hebben we deze keer gekozen voor een sociaal drama. Niet dat er nooit gelachen zal worden, daar blijven we garant voor staan. Maar het thema en de plot van ons verhaal zijn eerder dramatisch en ontroerend. Over Ijslandvaarders en blauwers, over de mensen aan beide kanten van de schreve in de Westhoek, daarover zullen we spelen. De voltallige ploeg van het voorbije seizoen, aangevuld met nieuw talent, wil vol passie de Yslandhoek weer tot leven brengen.

Korte inhoud
'Iseland, Iseland' speelt omstreeks 1890, en is gesitueerd in de Yslandhoek, een fictief gehucht tussen Adinkerke, De Panne en Oostduinkerke. De werkgelegenheid is er schaars en onaantrekkelijk. Het leven van de Yslandhoekers is een dagelijkse strijd om het hoofd boven water te houden. Het is kiezen tussen het vagevuur of de hel: seizoenarbeid of fabrieken in Frankrijk (suikerbieten, cichorei, graanvruchten), kruien (garnaalvangst), leven van een klein lapje grond of zich laten inschepen voor een maandenlange Yslandvaart, hoofdzakelijk bij Franse reders. Sommige durvers kozen voor een ander, maar gevaarlijker alternatief: blauwen! Het smokkelen van tabak en boter van en naar Frankrijk. Een bezigheid die zo mogelijk nog riskanter was dan de Yslandvaart, want de douane, de kommiezen, oefenden strenge controle uit en schoten met scherp. Zo iemand was Kilo: een oud-Yslandvaarder die uit een soort verbittering over en revolte tegen zijn armoedig bestaan, het blauwen verkiest boven de Yslandvaart. Ons hoofdpersonage zoekt na de dood van zijn vrouw, enkele jaren terug, troost in de plaatselijke estaminet van Madeleine. Zij houdt van hem en hoopt hem te kunnen overtuigen haar te huwen. De zorg voor haar zwakzinnige zuster Trèze zal haar daar in ieder geval niet van weerhouden. Anna, Kilo’s enige dochter, is verloofd met Charel Maenders, een Yslandvaarder, en dat is helemaal niet naar haar vaders zin. Bij de aanvang van het stuk komen de vissers thuis van Ijsland. Kilo beraamt samen met Bouboule, een Franse blauwer, en enkele corrupte kommiezen een grote slag, Maar Laverge, de nieuwe en ambitieuze inspecteur van de douane, wil kost wat kost Kilo en zijn handlangers achter de tralies krijgen. En midden dat arme, ruwe, primitieve volkje van de Yslandhoek probeert pastoor Zoete, de volkse parochieherder, zijn kerk in het midden te houden. 'Iseland, Iseland' is een sociaal drama in 5 bedrijven, dat spannend is opgebouwd, volkse figuren van vlees en bloed ten tonele brengt, af en toe ruimte laat voor humor, en zijn publiek vast en zeker zal ontroeren. Het is het verhaal van onze Vlaamse voorouders die in soms dramatische omstandigheden geprobeerd hebben te overleven. Vlaamse geschiedenis die we misschien al vergeten waren. Voor andere volkeren zijn de mensonterende levensomstandigheden van toen, nu nog altijd bittere realiteit. Het is een historisch verhaal, en tegelijk brandend actueel.